|
Escrito por IEM -Sec
|
|
Martes, 22 Agosto 2017 18:21 |
|
O vindeiro mércores 30 de agosto, gozaremos dunha nova xeira polo concello de Baiona "Vila Vella de Baiona", dentro do programa das xeiras de verán 2017 do IEM, e coa colaboración deste concello, que será guiada polo especialista Antonio Soliño Troncoso.
Por problemas alleos ao IEM, informamos que o punto de encontro e inicio desta xeira múdase para o adro da ex-Colexiata de Santa María, actual parroquial de Baiona, ás 18:30 h.
Enlace ao punto de encontro:
https://drive.google.com/open?id=1wkLurqY12SgF07DDst7zM3GEkl4&usp=sharing
AS XEIRAS DO IEM. VERÁN 2017
VILA VELLA DE BAIONA
Guía
ANTONIO SOLIÑO TRONCOSO
A XEIRA. APROXIMACIÓN.
Erizana no século XII era un couto que pertencía ao mosteiro cisterciense de Oia tras doazón de Afonso VII. Vólveo rescatar para a causa real Afonso IX en abril de 1201. Un mes máis tarde o mesmo rei estando en Faro, actual cidade da Coruña a teor das investigacións de Gonzalo Navaza, concédelle carta foral por medio da cal a institúe vila de reguengo co novo nome de Baiona. Se damos crédito de pervivencia espacial á morfoloxía urbana, e acolléndose ao descoñecemento de estudos arqueolóxicos que deneguen a tese, entendemos que a vila naquel tempo probablemente tivo asentamento lineal entre a actual ex-colexiata e o areal do activo porto, unha localización de dificultosa defensa se se compara coa península de Monte Boi. Este promontorio, con seguridade provisto de moi cativa cerca, recibe carta de privilexio dos Reis Católicos no ano 1497. Esta carta cámbialle o antigo nome polo de Monte Real e ten por obxectivo crear unha nova vila, tamén de reguengo, igual de economicamente competitiva e cun porto de referencia, pero moito máis forte e segura dende a óptica militar que remate por substituír a Baiona, á vila mariñeira. E efectivamente, Monte Real alcanzará durante o século XVI os obxectivos para os que foi creada, non obstante nunca deixará de existir a vila medieval que co tempo, para diferencialas, pasará a ser referida como Vila Vella, sen deixar nunca de ser Baiona. En realidade a poboación efectiva pasaría a ser o sumatorio de ambos os dous asentamentos. A puxanza de Baiona e do seu porto vaise manter ata mediados do século XVII.
Esta xeira quere percorrer o espazo urbano conservado da vella vila mariñeira, rúas e prazas do ámbito non murado, e deterse nas pezas arquitectónicas de maior interese que conforman o casarío. Comentaremos as pequenas prazas asentadas ao longo do principal eixe que atravesando a Vila Vella entraba a Monte Real, os espazos abertos arredor da parroquial e repararemos nas rúas fundacionais da trama urbana. Visitaremos obras protogóticas como a ex-Colegiata, góticas como o Cruceiro Cuberto, renacentistas como a Capela do Rosario, barrocas tales que a capela de Santa Liberata, o Convento da Anunciación, o antigo Hospital Sancti Spiritus, a Casa Correa e a Casa Mendoza. Tamén veremos as achegas ao patrimonio construído da vila por parte da burguesía do XIX tras a aparición do Estado Liberal. Todo durante as tres horas que, sumando comentarios e paradas, nos levará percorrer os escasos dous quilómetros de empedrado treito urbano entre apertado casarío, cheiro a salitre e notables perspectivas mariñas. |
|
Escrito por IEM -Sec
|
|
Domingo, 13 Agosto 2017 23:49 |
|
O vindeiro mércores 16 de agosto, gozaremos dunha nova xeira polo concello de Tomiño na parroquia da Pinzás "Ouro, estrelas e lobos", dentro do programa das xeiras de verán 2017 do IEM, e coa colaboración deste concello, que será guiada por Xosé Lois Vilar e Bruno Centelles .
A xeira ten como punto de encontro a Casa de cultura de Pinzás ás 20:00h. Non é necesaria a inscrición previa.
Detalles e recomendacións:
Dado que parte do percorrido será nocturno recomendamos levar lanternas e, previsoriamente, roupa de abrigo. Non sobrará algunha manta ou toalla grande para pór no chan e poder mirar para o ceo nunha posición cómoda.
Enlace ao punto de encontro:
AS MINAS DE OURO ROMANAS. OS BURACOS DOS MOUROS E OUTRAS
No longo paseo por Pinzás imos ollar unha explotación aurifera romana: Os Buracos dos Mouros, aínda que hai máis no Recosto de Curuxeiras, no lombo de Reinosos, no Lombo do Cazón, todas en Pinzás e continúan nos montes de Barrantes na Tomada do Ferreiro, A Cova da Vela, As Covechas da Cruz do Viso, A Covecha do Carballo, As Minas Vellas ou de considerable tamaño na Presa da Auga, A Regueira do Penedo ou O Buraco da Cova do Loureiro.
PINZÁS. AS VEIGAS DO MIÚDO
Pinzás é unha aldea situada a 350 metros de altura, composta polos barrios da Alpuxarra, Os Muros e A Igrexa. Vista dende a capital do concello fica alá lonxe, pé da Serra da Groba; vista dende O Val Miñor é a primeira fregresía, é a porta de entrada a Tomiño. Esta condición de lugar de ingreso fai que estreme con Oia, Gondomar e Baiona e coa s parroquias de Barrantes, Burgueira, Belesar, Santa Baia, Causo e Tebra. Os preitos polas estremas e pola terra son centenarios, polo menos dende o século XVII ata que en 1851 a Audiencia de Galicia dictamina gravar ben gravados os marcos nas Pinisas, na Boca do Cereixo, na Casa do Loureiro da Portavedra e no Outeiro das Mas, co nome das fregresías estremantes e a data (1851). Hoxe parte destes marcos son historia e monte de Gondomar. Por empeño dos veciños e repetidas peticións ó bispado de Tui, Pinzás escindiuse de Santa María de Tebra en 1761 cumprindo as peticións eclesiásticas: casa reitoral, igrexa e propiedades para provisión de lume do Santísimo que eran dúas tomadas fechadas, A Tomada da Igrexa de Abaixo e A Tomada da Igrexa de Arriba, e unha propiedade aberta: A Tomada das Almiñas. Pinzás é unha aldea de altura coas casas na cota dos 350 metros pero superando os 580m. na Boca da Calzada en contacto con Burgueira e con Barrantes. Pinzás é unha aldea de altura polo patrimonio natural e cultural que atesoura.
|
|
Ler máis...
|
|
|
Escrito por IEM -Sec
|
|
Domingo, 20 Agosto 2017 23:31 |
O vindeiro xoves 24 de agosto os nenos e nenas saharauís e as súas familias acolledoras participarán na actividade “Encontros con contos” organizada polo IEM e no que se presentarán os contos de tradición oral saharauís dos compartidos e recollidos para posteriormente traducilos á nosa lingua galega ( “O peixiño Macarún” e “ A bolboreta e a formiga” “ O ourizo e o lobo”” A velliña e o home enfermo” “ O pantalón de Alí” ) .
Todos estes contos serán publicados na páxina web da Biblioteca Virtual da Asociación de Tradutores Galegos.
Dende o IEM queremos agradecer ás familias miñoranas este intercambio cultural e recibimos o seu exemplo solidario como un agasallo máis nestes tempos de crise, desexando que o próximo verán poidamos agrandar a colaboración destes nenos e nenas, que son a mellor semente dun futuro en paz.
O acto de presentación será na sede do IEM ás 18:00h.
|
|
Escrito por IEM -Sec
|
|
Venres, 11 Agosto 2017 00:53 |
|
O día 31 de xullo rematou o prazo de presentación ao certame poético VictorianoTaibo que convoca o Concello de Gondomar, en colaboración co Instituto de Estudos Miñoráns. A esta que xa é a décima edición concorren 49 orixinais.
A decisión do xurado será dada a coñecer na segunda quincena do mes de setembro e a entrega do premio terá lugar o día 18 de novembro no Auditorio Lois Tobío de Gondomar.
Nas nove edicións anteriores resultaron galardoados as e os poetas: Carlos Negro con Cultivos Transxénicos, Mª CarmenCaramés con Cuarto Minguante, Elvira Riveiro e Silvia Penas con Biografía da Multitude, Mª Goretti Fariña con Devastacións dispoñibles, Calros Solla con Holocausto Zacoe, Conchita Álvarez Lebredo con Distancias e Simetrías, Ramón Sandoval con Territorios Estraños, Lara Rozados con O caderno amarelo, Iñaki Varela con Do outro lado das portas e Xosé Iglesias con A relixión do mar.
VictorianoTaibo, poeta das Irmandades da Fala, foi unha figura sobranceira nos dous primeiros terzos do século XX. Mestre de profesión, tivo unha importante actividade cultural e foi membro do Seminario de Estudos Galegos, da Real Academia Galega e do Instituto de Estudos Históricos do Minho. Publicou en vida os poemarios Abrente (1922) e Da vella roseira (1925) e a obra narrativa Da agra aberta, contos e lendas (1956); deixou inéditos dous volumes de poesía, Abicedo e Cabrinfollas, que foron publicados en 2008 pola editorial Follas Novas, edición dirixida por Armando Requeixo; ademais conta con abundante obra espallada en diversas publicacións tanto galegas como da emigración americana. No ano 2008 recibiu unha homenaxe en Morgadáns, lugar onde exerceu a súa docencia durante 20 anos, organizada polo IEM, que con tal motivo reeditou Da agra aberta e publicou unha Revista monográfica sobre o personaxe que recolle interesantes aspectos da súa vida e obra, coa participación dun nutrido grupo de persoas do mundo da cultura.
Gondomar, 10 de agosto de 2017 |
|
|
Escrito por IEM -Sec
|
|
Luns, 14 Agosto 2017 01:06 |
|
O vindeiro venres 18 de agosto, gozaremos dunha nova xeira polo concello de Baiona "Garranos, lobos e estrelas" na Chan da Lagoa na Serra da Groba (Baiona), dentro do programa das xeiras de verán 2017 do IEM, e coa colaboración deste concello, que será guiada por Xosé Lois Vilar , Bruno Centelles, e Xilberte Manso.
A xeira ten como punto de encontro o merendeiro da Chan da Lagoa, ás 20:00 horas.
Non é necesaria a inscrición previa.
REMATE DA XEIRA COA NOITE DE ESTRELAS
Remataremos esta xeira, xa en plena noite, facendo un alto no camiño para falar do firmamento, de estrelas e constelacións, de planetas… e das “Bágoas de San Lourenzo”.
Como cada ano, a mediados de agosto, convocámonos para contemplar xuntos una das chuvias de estrelas máis agradecidas de todo o ciclo anual: “As Perseidas”, tamén coñecidas como as “Bágoas de San Lourenzo”.
É certo que as noites máis propicias para a súa observación foron as desta pasada fin de semana, especialmente a do sábado para o domingo, pero tamén é certo que naquela altura tiñamos Lúa chea, o que dificultaba bastante a contemplación do ceo nocturno. Nas xornadas inmediatamente anteriores a situación era aínda peor coa Lúa aparecendo polo leste cada vez máis cedo e cada vez máis chea.
Falaremos das “Cousas do calendario”, dos movementos do noso pequeño planeta e das estacións do ano, de distancias e de tempos, da velocidade da luz, dos corpos celestes e tamén das principais estrelas e constelacións da noite estival.
Compartiremos un pouco da historia da astronomía e dalgunhas “historias” da astronomía e remateremos falando de cometas de estrelas fugaces e meteoritos…
Enlace ao punto de encontro:
https://drive.google.com/open?id=1qguYO1IGGjX0tdmyrKVrVu1zB3U&usp=sharing
Detalles e recomendacións:
Dado que parte do percorrido será nocturno recomendamos levar lanternas e, previsoriamente, roupa de abrigo. Non sobrará algunha manta ou toalla grande para pór no chan e poder mirar para o ceo nunha posición cómoda. |
|
Escrito por IEM -Sec
|
|
Xoves, 10 Agosto 2017 10:36 |
|
O vindeiro luns 14 de agosto, gozaremos dunha nova xeira polo concello de Nigrán na parroquia da Ramallosa "San Pedro da Ramallosa. Monumentos, lendas e paisaxes.", dentro do programa das xeiras de verán 2017 do IEM, e coa colaboración do concello de Nigrán, que será guiada polo especialista Antonio Soliño Troncoso.
A xeira ten como punto de encontro a Capela de San Campio na Ramallosa ás 18:30h.
Enlace ao punto de encontro:
https://drive.google.com/open?id=1N-J6l4qswZsjkAPwG1WpUFat8b8&usp=sharing
AS XEIRAS DO IEM. VERÁN 2017
SAN PEDRO DA RAMALLOSA. MONUMENTOS, LENDAS E PAISAXES.
Guiada por
ANTONIO SOLIÑO TRONCOSO
A XEIRA. APROXIMACIÓN.
A parroquia de San Pedro da Ramallosa era coñecida no século XII como San Pedro de Filgueira, transformándose máis tarde en Filgueiras, denominación que segundo os libros parroquiais aínda mantiña a mediados do XVIII, antes de mudar para a actual. Durante o Antigo Réxime integrou o Partido de Val de Miñor polo que no político e gobernativo se debía ao Procurador Xeral do devandito Partido mentres que no contencioso estaba baixo xurisdición do Xuíz do reguengo de Baiona. Coa chegada dos concellos constitucionais San Pedro pasa a integrar o de Nigrán o 7 de decembro de 1836, ratificado mediante R.O. en febreiro do ano seguinte.
Esta xeira pretende complementar a que con final en Panxón realizou o IEM polos areais da parroquia o ano pasado. Aquela tivo como fío condutor o Rexionalismo arquitectónico e a repercusión que sobre algunhas das intervencións exerceron indianos nados nela. A presente, cunha motivación máis variada, atenderá a parámetros históricos, monumentais, paisaxísticos, etnográficos,... e rematará enlazando co tema da pretérita citada, o Rexionalismo e os indianos. Entre outras pezas comentaremos a capela e cruceiro de San Campio emprazadas a carón do esteiro do río Miñor; a medieval ponte da Ramallosa, unha das máis belas de Galicia; as distintas edificacións do pazo de Pías; a murada granxa da Robaleira, de século XVI; un tramo da antiga Estrada Real ao Val da Louriña; a parroquial de orixe románica e o cemiterio hixienista no que asentan monumentais panteóns; a primeira adega de viño espumoso do Val de Miñor; cruceiros do XVI e XVII; e arquitectura rexionalista construída por indianos en emprazamentos de privilexio. Tamén falaremos de encrucilladas e lendas, de persoeiros e algúns dos seus soños, de árbores senlleiras e paisaxes feridas. Todo durante as aproximadamente tres horas e cuarto que nos levará percorrer os cómodos catro quilómetros e medio de trazado previsto.
|
|
